habena

hăbēna, ae, f. [habeo; lit., that by which a thing is held; hence, in partic.], a thong, strap.

I.

Lit.:

ille (turbo) actus habenā,

Verg. A. 7, 380:

cum jaculum parvā Libys amentavit habenā,

Luc. 6, 221:

Balearis tortor habenae,

id. 3, 710:

in scalis latuit metuens pendentis habenae,

i. e. of the whip-lash, whip, Hor. Ep. 2, 2, 15:

molles galeae habenae,

Val. Fl. 6, 365:

plantarum calces tantum infimae teguntur: cetera prope nuda et teretibus habenis vincta sunt,

shoestrings, Gell. 13, 21, 5.—

B.

Esp., a rein (usually in plur.; cf.:

lorum, corrigia): exhortatur equos, quorum per colla jubasque Excutit habenas,

Ov. M. 5, 404; cf.:

omnes effundit habenas,

Verg. A. 5, 818;

so of the reins,

id. ib. 10, 576; 11, 600; 670;

765 et saep.: quam potuit effusissimis habenis, stationem hostium invadit,

Liv. 37, 20, 10.— Poet.:

pedes aequat habenas,

the riders, Val. Fl. 6, 95.—

II.

Transf.

A.

A small strip of diseased flesh cut out from the body:

tenuis excidenda habena est,

Cels. 7, 17 fin.; cf.: habenula.—Far more freq.,

B.

In gen., a rein; also abstr., direction, management, government:

quis regere immensi summam, quis habere profundi indu manu validas potis est moderanter habenas?

Lucr. 2, 1096:

fluminibus vestris totas immittite habenas,

give the reins to, Ov. M. 1, 280; Val. Fl. 6, 391:

(ventis) regem dedit, qui foedere certo Et premere et laxas sciret dare jussus habenas,

Verg. A. 1, 63:

furit immissis Vulcanus habenis,

id. ib. 5, 662:

classique immittit habenas,

id. ib. 6, 1; cf. Lucr. 5, 787; Verg. G. 2, 364:

vates rege vatis habenas,

Ov. F. 1, 25: legum, Poët. ap. Cic. de Or. 3, 41, 166:

commodissimum est quam laxissimas habenas habere amicitiae, quas vel adducas cum velis vel remittas,

Cic. Lael. 13, 45:

alicui moderandi et regendi sui potestatem quasi quasdam habenas tradere,

id. de Or. 1, 52, 226; id. Rep. 1, 5:

accepisse Numam populi Latialis habenas,

Ov. M. 15, 481; cf.

also: rerumque reliquit habenas,

Verg. A. 7, 600:

linquam datas habenas,

Val. Fl. 1, 560: irarumque omnes effundit habenas, Verg. A. 12, 499.—In sing.:

Latiae diffisus habenae,

i. e. of the Roman dominion, Sil. 13, 34; Gell. 14, 1, 4.